wtorek, 30 września 2025

Otyłość, ruch, dieta

 Po wpisie dotyczącym zdrowia i formuły opisującej działania w celu jego podtrzymania lub wypracowania (link: https://im226.blogspot.com/2025/07/na-zdrowie-6-x-60-2-x-rhr.htmlprzyszła pora na spojrzenie na rosnący problem otyłości. 

Nadwagi i otyłości u dzieci, młodzieży i dorosłych.

Skala zjawiska narasta, jest niepokojąca i bardzo źle rokuje na przyszłość.

Skąd taka tematyka na tym blogu? Niedługo wyjaśnię, ale najpierw krótki spojrzenie na przyczyny, powikłania i statystyki.

OTYŁOŚĆ to choroba przewlekła. Niebezpieczna. Skracająca życie o kilka lub nawet kilkanaście lat. Zapamiętaj to sobie.

Pominę tutaj czynniki genetyczne (np. skłonność do otyłości), choroby i zaburzenia hormonalne, farmakologię zaburzającą metabolizm, a nawet czynniki psychologiczne i behawioralne.

Spojrzę za to na pozostałe.

Jako główną przyczynę podaje się dodatni bilans energetyczny, czyli długotrwale więcej się je, niż nie tylko zużywa, ale i potrzebuje.

Do tego nakłada się brak aktywności fizycznej (wspominałem już o: 6 x 60 x [2 x RHR]) wraz z rozwojem cywilizacyjnym promującym wygodę i lenistwo. Wpleść w to należy niedostateczną ilość snu oraz czas spędzany przed snem przed świecącymi ekranami. Stres związany z obowiązkami, także niską samoocenę, a nawet odrzucenie społeczne, itp.

Odżywianie i dieta dokładają swoje poprzez: 

  • nadmierną podaż posiłków
  • niską jakość
  • nieregularność
  • spożywanie wysokoprzetworzonej żywności
  • przeładowanie cukrem i tłuszczami
Jeszcze jak do tego się doda nawyki wyniesione z domu (głównie te żywieniowe), uleganie reklamom i niski status społeczny, to wiele wskazuje na to, że wpadnie się w nadwagę, a potem otyłość.

Jeśli nie uważasz otyłości za chorobę, to wiedz, że zwiększa ona możliwość wystąpienia już tych poważnych chorób, co do których nie będziesz się zastanawiał czy to choroba czy nie:
  • cukrzyca typu 2
  • nadciśnienie tętnicze
  • niedokrwienie serca
  • miażdżyca
  • zawał serca
  • udar mózgu
  • zakrzepice, itp.
Wraz z otyłością masz dużą szansę na choroby współistniejące. Wymienić?
Proszę bardzo:
  • obturacyjny bezdech senny
  • problemy z oddychaniem
  • nowotwory
  • stłuszczenie wątroby
  • kamica
  • zwyrodnienia kości i stawów
  • oraz kilka jednostek kwalifikowanych do zdrowia psychicznego
Statystyk nie podam, bo są przerażające. Przeczytaj jeszcze raz:

OTYŁOŚĆ to choroba przewlekła. 

Niebezpieczna. 

Skracająca życie o kilka lub nawet kilkanaście lat. 



Metod oceny nadwagi i otyłości jest kilka.
Najbardziej powszechne to BMI (tutaj pisałem o pomiarach masy ciała i wartościach przynależnych), także określanie za pomocą pomiaru obwodu talii i jego modyfikacji w odniesieniu do obwodu bioder.

Statystyki (WHO, 2009-2016) są nieubłagane; już u dzieci notuje się: 
wzrost otyłości chłopców z 6,7% do 10,4%
wzrost otyłości dziewcząt z 2,5% do 3,8%
oraz wzrost nadwagi:
chłopcy z 22,2% do 28,6%
dziewczęta z 14,7% do 18,3%

To się kwalifikuje jako epidemia.


Spójrzmy na Polskę (2019).
jeszcze do 24 roku życia w obu płciach ~2/3 populacji miało wagę prawidłową,
potem się to niekorzystnie zmieniało. 
Do 35 roku życia zaledwie połowa miała wagę prawidłową, druga połowa (zaokrąglenia zgrubne, by łatwiej zapamiętać) miała nadwagę lub otyłość.
W kolejnych latach statystyki były jeszcze gorsze.

Jeżeli dane zaokrągli się do pełnych wartości to mamy: 
60% (59%) społeczeństwa waży za dużo, 
w tym 20% (21%) cierpi na otyłość, 40% (38%) ma nadwagę.


Jak walczyć, zmagać się, pozbyć się, itp., itd, nadwagi i otyłości?

JAK?

Najłatwiej przez ruch
Dość łatwo przez ruch i dietę.
Nieco tylko trudniej przez ruch, dietę i zmianę nawyków.

Przez leczenie chirurgiczne (bariatria) i farmakologię (tego nie polecam).


Na koniec w skrócie, ale do tematu wrócę i go rozwinę (przykłady, przykłady, przykłady, sposoby, metody, etc.).

Aktywność fizyczna:
  1. zwiększenie ilości ruchu
  2. budowa tkanki mięśniowej
Dieta:
  1. eliminacja cukru i fast foodów
  2. zmniejszenie porcji
  3. regularność posiłków
Nawyki:
  1. odrzucenie wyniesionych z domu przyzwyczajeń
  2. zmiana rozkładu dnia
  3. ustalenie przedziału czasowego na ćwiczenia i posiłki
  4. odrzucenie i uodpornienie się na kłamstwa (bo tak należy je traktować) marketingowe 
  5. zwiększenie samooceny (może się przydać psycholog)
  6. nauka radzenia sobie ze stresem przez ruch, nie przez "zajadanie"
  7. itp., itd.



podobało się, skorzystałeś? postaw kawę autorowi